Απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του Στρατηγού
Μακρυγιάννη:
Και τι σας έκαμεν αυτό τ᾿ όνομα των Ελλήνων εσάς των
γενναίων αντρών της Ευρώπης, εσάς των προκομμένων, εσάς των πλούσιων; Όλοι οι
προκομμένοι άντρες των παλαιών Ελλήνων, οι γοναίγοι όλης της ανθρωπότης, ο
Λυκούργος, ο Πλάτων, ο Σωκράτης, ο Αριστείδης, ο Θεμιστοκλής, ο Λεωνίδας, ο
Θρασύβουλος, ο Δημοστένης και οι επίλοιποι πατέρες γενικώς της ανθρωπότης
κοπιάζαν και βασανίζονταν νύχτα και ημέρα μ᾿ αρετή, με ᾿λικρίνειαν, με καθαρόν
ενθουσιασμόν να φωτίσουνε την ανθρωπότη και να την αναστήσουν να ᾿χη αρετή και
φώτα, γενναιότητα και πατριωτισμόν. Όλοι αυτείνοι οι μεγάλοι άντρες του κόσμου
κατοικούνε τόσους αιώνες εις τον Άδη ᾿σ έναν τόπον σκοτεινόν και κλαίνε και
βασανίζονται δια τα πολλά δεινά οπού τραβάγει η δυστυχισμένη μερική πατρίδα
τους. Χάνοντας αυτείνοι, εχάθη και η πατρίδα τους η Ελλάς, έσβυσε τ᾿ όνομά της.
Αυτείνοι δεν τήραγαν να θησαυρίσουνε μάταια και
προσωρινά, τήραγαν να φωτίσουν τον κόσμο με φώτα παντοτινά. Έντυναν τους
ανθρώπους αρετή, τους γύμνωναν από την κακή διαγωή και τοιούτως θεωρούσαν
γενικώς την ανθρωπότη και γένονταν δάσκαλοι της αλήθειας. Κάνουν και οι μαθηταί
τους οι Ευρωπαίοι την ανταμοιβή εις τους απογόνους εμάς γύμναση της κακίας και
παραλυσίας. Τέτοι᾿ αρετή έχουν, τέτοια φώτα μας δίνουν. Μια χούφτα απογόνοι
εκεινών των παλαιών Ελλήνων χωρίς ντουφέκια και πολεμοφόδια και τ᾿ άλλα τ᾿
αναγκαία του πολέμου ξεσκεπάσαμεν την μάσκαρα του Γκραν Σινιόρε, του Σουλτάνου,
οπού ᾿χε εις το πρόσωπόν του κ᾿ έσκιαζε εσέναν τον μεγάλον Ευρωπαίον.
Και του πλέρωνες χαράτζι εσύ ο δυνατός, εσύ ο
πλούσιος, εσύ ο φωτισμένος, και τον έλεγες Γκραν Σινιόρε, φοβώσουνε να τον
ειπής Σουλτάνο. Όταν ο φτωχός ο Έλληνας τον καταπολέμησε ξυπόλυτος και γυμνός
και του σκότωσε περίτου από τετρακόσες χιλιάδες ανθρώπους, τότε πολέμαγε και μ᾿
εσένα τον χριστιανόν με τις αντενέργειές σου και τον δόλο σου και την απάτη σου
κ᾿ εφόδιασμα τις πρώτες χρονιές των κάστρων. Αν δεν τα ᾿φόδιαζες εσύ ο
Ευρωπαίγος, ήξερες που θα πηγαίναμεν μ᾿ εκείνη την ορμή. ᾿Υστερα μας γιομώσετε
και φατρίες ο Ντώκινς μας θέλει Άγγλους, ο Ρουγάν Γάλλους, ο Κατακάζης Ρούσσους
και δεν αφήσετε κανέναν Έλληνα πήρε ο καθείς σας το μερίδιόν του και μας
καταντήσετε μπαλαρίνες σας και μας λέτε ανάξιους της λευτεριάς μας, ότι δεν την
αιστανόμαστε.
Το παιδί όταν γεννιέται, δεν
γεννιέται με γνώση οι προκομμένοι άνθρωποι το αναστήνουν και το προκόβουν.
Τέτοια ηθική είχετε εσείς και προκοπή, τέτοιους καταντήσετε κ᾿ εμάς τους
δυστυχείς.